«  Odnowiona Biblia Brzeska [2023]Kaszëbskô Biblëjô - Fr. Grucza [1992]  »

Ew. Mateusza z dzieła Szem-Toba

Stary Test. 1Moj2Moj3Moj4Moj5MojJozSędRut1Sam2Sam1Krl2Krl1Krn2KrnEzdNehEstHioPsaPrzKohPnPIzaJerLamEzeDanOzeJoeAmAbdJonMicNahHabSofAggZacMal
Nowy Test. MatMarŁukJanDzARzym1Kor2KorGalEfeFlpKol1Tes2Tes1Tym2TymTytFlmHebJak1Pio2Pio1Jan2Jan3JanJudApok
Inne 1Mach2MachMdrSyrTobJdtBar  

Okładka [1]

Strona tytułowa Ewangelii

Przykład dodatku [2]

Początek tłumaczenia

Fragment Mat. 24 z przypisami

Fragment Mat. 26 z przypisami

Frag. tekstu hebrajskiego Ewangelii

Zapowiedź pełnego wydania 2024

Ewangelia według Mateusza z dzieła Szem-Toba 'Éwen Bóḥan (Kamień Wypróbowany) - wydanie z tekstem hebrajskim, przypisami, Dodatkiem Analitycznym oraz uwypukleniem różnic wobec kanonicznego tekstu. [IMG]

Tłumaczenie

Grzegorz Kaszyński

Podstawa tłumaczenia

Hebrajska Ewangelia według Mateusza zawarta w XIV-wiecznym traktacie religijnym ’Ewen Bōḥan (Kamień Wypróbowany) z uwzględnieniem 13 przekładów (bez bazowania na nich):

ANGIELSKIE:
• George Howard, Hebrew Gospel of Matthew, wyd. 2, Mercer University Press, Macon (st. Georgia, USA), 1995 (reprint 2002).
• Bill Carlson, A Messianic/Natzratim Study Bible, wersja elektroniczna, wyd. zrew: styczeń 2012 (wyd. 1, 1993) [link].
• Tov Rose, The Book of God: Matthew, CreateSpace Independent Publishing Platform, USA, 2013.
• Daniel W. Merrick, Shem Tov’s Hebrew Matthew: Sacred Name Version, Eternal Light & Power Company Publishing, Smethport Pennsylvania, październik 2015.
• Jason S. Lorent, Hebrew Matthew, vol. One (Chapters 1-12), CreateSpace Independent Publishing Platform, USA, February 2017.

HISZPAŃSKIE:
• Avdiel Ben Oved, Toldot Iehoshua. La Historia de nuestro Rav el Mashiaj Iehoshua Ben Iosef de Natzrat por: Matityah HaLevi, 2004 [link].
• José Antonio Álvarez Rivera, [Toldot Jeshua al-pi Matitjah] / Historia de Yeshúa Según Matityah, Editorial Hebraica, Camuy 2009-2010, Puerto Rico [link].
Toldot Yah'shúa - Mateo hebreo de Shem Tov (obejmuje Mt 1:1-5:23), 2010? [link]

PORTUGALSKIE:
• Maurício Carijo, Evangelho segundo Matityah Shem Tov: História de Yeshu Segundo Matityah de Shem Tov Ben Isaac, 2012 [link].

HOLENDERSKI:
• Hebreeuws Mattheüs (wersja online), 2014; [link]

FIŃSKI:
• Tuomas Levänen, Evankeliumi Matteuksen mukaan – Shem Tob, 2015; [link]

FRANCUSKI:
• Livre de Mattityahou d'apres le texte Hébreu Shem Tov (Księga Mattityahu z hebrajskiego tekstu Szem Towa), 2012; [link]

RUMUŃSKI:
• Obedeya Dorin David Aurel Ben Aharon Cohen, Shem Tov Evanghelia Mathyahu ebraic-română-text online (rozdz. 1-12), 2013; [link]

Fragmenty przekładu

Ewangelia Mateusza 25:37-26:5 [37] Wtedy prawi odpowiedzą: 'Panie nasz! Kiedy widzieliśmy ciebie głodnym i nasyciliśmy cię; |spragnionym|, a daliśmy ci pić; [38] nagim, a daliśmy ci nakrycie; [39] chorym, a odwiedziliśmy cię; we więzieniu, a przyszliśmy do ciebie'. [40] A król w odpowiedzi im powie: 'Za każdym razem, gdy czyniliście to jednemu z ubogich |moich braci|, [nawet] tym mniej znaczącym od nich, czyniliście to mnie'. [41] Również powie tym po... [całość] [3]

Ewangelia Mateusza 28:16-20 [16] A potem, gdy jego dwunastu uczniów poszło do Galilei, ukazał się im na górze, gdzie się modlili. [17] A gdy go zobaczyli, złożyli mu pokłon, ale byli tam też tacy, którzy powątpiewali w niego. [18] A Jeszu podszedł do nich i rzekł im: "Dano mi wszelką władzę w niebiosach i na ziemi. [19] Idźcie [20] i |uczcie| ich przestrzegać wszystkie słowa, które wam nakazałem, po czas niezmierzony".

Ciekawostki i cechy szczególne

  • W przekładzie w 20 miejscach występuje imię Boże w formie JHWH: 1:22,24; 2:13,19; 3:3; 4:4,7,10; 5:33; 15:8; 21:9,12,42; 22:31,32,37,44; 27:9; 28:2,9.
  • Dodatek Analityczny omawia 16 kwestii:
    1. Imię Boże
    A. Czy w EMSZT występował tetragram JHWH?
    B. Korzenie żydowskiego tabu wymawiania imienia JHWH
    C. Czy Mateusz mógł użyć w swej Ewangelii słowo Šēm?
    D. Talmudyczne giljoním i księgi miním a tetragram JHWH
    E. Implikacje teologiczne
    F. Spory chrystologiczne
    G. Septuaginta na cenzurowanym!
    - Tytuł „Pan” na przełomie er
    H. Czy imię Boże ma rację bytu w Nowym Testamencie?
    - Świadectwo wewnętrzne
    • 1 Koryntian 10:9
    • Marka 12:29
    • Łukasza 4:18,19
    • Księga Objawienia
    - Świadectwo z wariantów tekstu
    • Dzieje 10:33b
    • Dzieje 20:28
    • Rzymian 9:29
    • Rzymian 10:16
    • Rzymian 14:11
    • 1 Koryntian 2:16
    (analizowany jest również tekst 1Koryntian 10:9 i Jakuba 5:10)
    - Świadectwo leksykalne
    I. Wykaz przekładów Nowego Testamentu zawierających imię Boże*
    J. Indeks tłumaczy, którzy zamieścili imię Boże w Nowym Testamencie
    2. Jeszu (Jezus)
    3. Jan Chrzciciel
    4. Mt 4:1
    5. Mt 7:11b
    6. Mt 13:32b
    7. Mt 21:12
    8. Mt 26:23a
    9. Mt 26:26,28
    10. Mt 27:37
    11. Mt 27:52,53
    12. Mt 28:19,20
    13. Pal egzekucyjny
    - Hebrajski termin צלוב (celúw)
    - Hebrajski termin עץ (‘ec)
    - Hebrajski zwrot השתי וערב (haš-šeti we-‘ērew)
    - Hebrajski czasownik תלה (‘taláh)
    14. Wstawki eksplanacyjne
    15. Wykaz brakujących wersetów
    16. Wykaz terminów opisujących pozycje w środowisku religijno-społecznym i ich miejsc występowania
    *DODATEK 1H obejmuje wykaz 1130 przekładów NT w 289 językach z imieniem Bożym (stan z 1-10-2023).
  • Więcej o przekładzie

    Fragmenty Przedmowy

    Ewangelia według Mateusza z dzieła Szem-Toba (EMSZT) to aktualnie najstarszy kompletny tekst Ewangelii według Mateusza w języku hebrajskim, jakim dysponujemy. Jej treść zawiera XIV-wieczny polemiczny traktat religijny Kamień Wypróbowany (’Éwen Bóḥan). Niniejsze wydanie jest tłumaczeniem tej hebrajskiej Ewangelii z uwzględnieniem angielskiego przekładu tej Ewangelii, który w 1987 r. dokonał prof. George E. Howard, wykładowca religioznawstwa i języka hebrajskiego na Uniwersytecie st. Georgia w Athens (USA). Zatem nie jest to "przekład przekładu". [...] Co do ogólnego kryterium doboru słownictwa, starałem się iść za słowami tłumacza Jean’a René Ladmirala (Uniwersytet Paryski), który napisał: „Przekład musi być wierny i elegancki”. Zdaję jednak sobie sprawę, że te dwa warunki naraz niekiedy są niemożliwe, tak jak "nie można zjeść ciastka i mieć ciastko" [...] Gdzie to stosowne, dbałem o to, aby osadzić polski przekład na gruncie współczesnych słów i żeby wyrażał współczesny sposób formułowania myśli. Czytanie bowiem takiego przekładu bardziej angażuje wyobraźnię oraz umożliwia szybsze (i lepsze) zrozumienie pojemnego i nader bogatego znaczeniowo języka hebrajskiego. Zależało mi też na tym, aby nie zdławić w swym tłumaczeniu klimatu hebrajszczyzny. Niniejszy przekład jest więc na poły literalno-idiomatyczny, ale bardziej ciąży w stronę literalności. W sumie, wydaje mi się, że wprowadziłem takie odpowiedniki, które w wielu wypadkach niosą ze sobą więcej treści drzemiącej w języku oryginału, ale z różnych powodów nie zawsze należycie wydobywanej przez tłumaczy.[...] Jeśli chodzi o przypisy do tekstu EMSZT, to zamieściłem ich w sumie ponad 1200 (ponad 700 pod tekstem polskim i ponad 500 pod tekstem hebrajskim). Przypisy pod tekstem polskim najczęściej sygnalizują różnice między tekstem EMSZT a gr. EM i bynajmniej nie stanowią wyczerpującej listy. Niemniej jednak odnotowałem ich pokaźną większość, pomijając te, które mają mało istotne znaczenie. Niekiedy mają one postać komentarza uwypuklającego jakąś ważną naukę doktrynalną lub prawdę życiową. W newralgicznych miejscach odnotowałem brzmienie hebrajskich słów występujących w oryginale. [...]

    Kalendarium przekładu

    2024Ewangelia według Mateusza z dzieła Szem-Toba 'Éwen Bóḥan (Kamień Wypróbowany) - wydanie z tekstem hebrajskim, przypisami, Dodatkiem Analitycznym oraz uwypukleniem różnic wobec kanonicznego tekstu. [IMG]
    Linia daty Zapowiedź wydania

    Linki


    Przypisy

    • 1. ⇧ Wszystkie materiały pochodzą od autora tłumaczenia i są zamieszczone za jego zgodą.
    • 2. ⇧ G.Kaszyński
    • 3. ⇧ Z uwag tłumacza: "Wszystkie zapisane tłustym drukiem wyrazy lub fragmenty, nie występują w greckiej Ewangelii Mateusza".
     

    Zostaw komentarz

    Komentarz: 


    Podpis:     
    Przepisz kod: 
     

    UWAGA: Aby uniknąć przechowywania jakichkolwiek danych osobowych: (1) Usunięto wszystkie dotychczas pozostawione adresy e-mail. (2) Zostało zablokowane pole "E-mail". (3) Jeśli w treści komentarza umieścisz adres e-mail, robisz to na własną odpowiedzialność.
    Wiadomości prywatne do BibliePolskie.pl na które oczekujesz odpowiedzi proszę wysyłać

    Nadesłane komentarze

    • ~Grzegorz Kaszyńskirok 3 mies. temu [2022.12.30, g.15:31]
    • *DODATEK 1H obejmuje wykaz 1070 przekładów NT w 286 językach z imieniem Bożym (stan z dnia 30-12-2022). [Odpowiedz]
      • ~Dan123rok 3 mies. temu [2023.01.08, g.20:21]
      • Jak mam się z Tobą skontaktować? Pisałem już do Ciebie na maila ale nie odpowiadasz
      • [~BP] Nie wiem o co chodzi. Nic nie otrzymałem. Napisz raz jeszcze, albo napisz tutaj w jakiej sprawie chcesz się skontaktować - też zobaczę.
      • ~Dan123rok 3 mies. temu [2023.01.09, g.10:40]
      • Ile znasz języków?
      • [~BP] Rozumiem, że to pytanie do p. Grzegorza Kaszyńskiego
      • ~Dan123rok 3 mies. temu [2023.01.09, g.12:23]
      • Nie jesteś Grzegorzem Kaszyńskim? Myślałem, że tu odpowiada.
      • [~BP] Czasami Pan Grzegorz też tu odpowiada ;-)
    • ~Grzegorz Kaszyńskirok 5 mies. temu [2022.10.18, g.13:06]
    • Pan Wojciech ...[@BP] z Namysłowa w oparciu o wpisy na tej stronie złośliwie rozpowszechnia na swym kanale YouTube fałszywą informację o mnie jakobym "żebrał o pieniądze". Informuję internautów i Pana ...[@BP], że na poczet wydania MtSzTb otrzymałem od internautów 0 zł (słownie: zero złotych).  [Odpowiedz]
    • ~Michałrok 6 mies. temu [2022.10.13, g.12:57]
    • Czy udało się w końcu wydać tą hebrajską Ewangelię Mateusza? Jeśli tak to, gdzie mogę zamówić to tłumaczenie Pana Grzegorza Kaszyńskiego? [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyńskirok 5 mies. temu [2022.10.18, g.12:55]
      • Mój przekład nie został jak dotąd opublikowany. Jedyną realną przeszkodą jest aspekt finansowy. Niewykluczone ze względów praktycznych ukaże się w 2 tomach: TOM 1: tekst polski i tekst hebrajski, TOM 2: Dodatek Analityczny. Na ten moment dzieło obejmuje 960 stron komputerowych. Pozdrawiam serdecznie.
    • ~Szymon4 lata temu
    • Panie Grzegorzu - wspominał Pan o problemach finansowych przy wydaniu. Proszę o kontakt na maila … [DW: BP].  [Odpowiedz]
    • [~BP] Pełna widomość (z adresem e-mail) została przekazana Panu Grzegorzowi Kaszyńskiemu.
    • ~Mirek Sarbiewski4 lata temu
    • Witam. Cieszę się że powstanie przekład tej ewangelii Mateusza. Proszę napisać kiedy zostanie wydana. Gotów jestem zakupić większą ilość . Pozdrawiam . Mój email: m...@gmail.com [DW: BibliePolskie.pl] [Odpowiedz]
    • ~lena5 lat temu
    • Witam serdecznie i zapytuję czy i kiedy ukaże się wydanie [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński5 lat temu
      • Droga Leno! Miło mi, że kolejna osoba sygnalizuje swoje zainteresowanie EMSZT. Wierzę, że EMSZT się ukaże. Ostatnio pojawiła się osoba skłonna pomóc finansowo, ale z niejasnych dla mnie powodów nie udało się dobrnąć do celu. Jedyną realną przeszkodą jest tylko aspekt finansowy. Sam tekst jest dawno ukończony, ale... Dodatki wciąż są wzbogacane o nowe informacje. Trudno mi zatem cokolwiek konkretnego powiedzieć o terminie ukazania się EMSZT.
    • ~Grzegorz KaszyńskI5 lat temu
    • Okazuje się, że w Bibliotece Watykańskiej przechowywana jest kopia hebrajskiej Ewangelii Mateusza, którą zawiera dzieło Szem Toba pod sygnaturą MSS Vat.ebr.101 https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.ebr.101 Manuskrypt ten zawiera kompletny hebr. tekst Mt, przy czym fragment od 27:44 -- z uwagi na wyraźnie odmienną treść od pozostałych kopii tej Ewangelii (np. obecność Tetragramu JHWH w 28:2 i potrójnego imienia w 28:19) oraz odmienną kaligrafię -- nie stanowi jej integralnej części, lecz został albo przepisany z innej hebr. wersji Mt albo został dotłumaczony przez kogoś dla kompletności dzieła (taki wniosek nie prezentuję z intuicji, lecz po badaniach porównawczych). Manuskrypt ten z uwagą zostanie przejrzany przeze mnie i co ciekawsze/istotniejsze rzeczy zostaną odnotowane w polskim wydaniu EMSZT. [Odpowiedz]
    • ~Grzegorz Kaszyński5 lat temu
    • RUMUŃSKI: 2013 (lipiec): Shem Tov Evanghelia Mathyahu ebraic-română-text online (rozdz. 1-12), Obedeya Dorin David Aurel Ben Aharon Cohen, http://mathyahu-shem-tob-text-online.blogspot.com/2013/07/mathyahu-shem-tov-cap1.html Uaktualnienie informacji: * DODATEK 1I obejmuje wykaz 597 przekładów NT w 200 językach oraz tabelę zawierającą 173 formy imienia Bożego. Proszę o dopisanie na stronie informacji o fińskim, francuskim i rumuńskim przekładzie. [Odpowiedz]
    • [~BP] Uzupełniłem informacje o które Pan prosił
    • ~Grzegorz Kaszyński5 lat temu
    • 2012 (październik): Livre de Mattityahou d'apres le texte Hébreu Shem Tov (Księga Mattityahu z hebrajskiego tekstu Szem Towa) http://livredemattityahoutemoignagedeyeshoua.blogspot.com/ [Odpowiedz]
    • ~Grzegorz Kaszyński5 lat temu
    • W styczniu 2015 roku Tuomas Levänen udostępnił w elektronicznej wersji fiński przekład EMSZT Evankeliumi Matteuksen mukaan – Shem Tob (http://www.apokryfikirjat.com/shemtob.htm). [Odpowiedz]
    • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
    • Uaktualnienie informacji: * DODATEK 1H obejmuje wykaz 591 przekładów NT w 200 językach oraz tabelę zawierającą 170 form imienia Bożego. Od niedawna James S. Trimm pracuje nad angielskim interlinearnym przekładem EMSZT. Jak dotąd, dostępne są online Mt 1-2 tutaj: http://nazarenespace.com/page/shem-tob-hebrew-matthew [Odpowiedz]
    • [~BP] Uzupełniłem informacje o dodatku. Podlinkowuję adres strony w Pana komentarzu.
    • ~Michał6 lat temu
    • Czy w najbliższych dniach pojawi się w księgarniach tłumaczenie Ewangelii Szem Toba? Jaka będzie cena i jakie księgarnie w Warszawie? [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • Dziękuje za pytanie, P. Michale. Aktualnie czekam na wycenę książki ze strony pewnego Wydawnictwa. Kiedy ją otrzymam przemyślę kolejne kwestie: nakład i cenę. Zapewniam Pana, że informacja o ukazaniu się EMSZT pojawi się na tej stronie internetowej. Upływ czasu sprzyja jeszcze stałemu wzbogacaniu treści Dodatków, wyławiania błędów i wprowadzaniu poprawek. Pozdrawiam serdecznie.
    • ~Michał6 lat temu
    • Przepraszam że zamęczam ale nie odpowiedział mi Pan na bardzo nurtujące mnie pytanie które zadałem wcześniej. Mam pytanie z którego wieku n.e pochodzi najstarszy tekst aramejski - (nie mylić z hebrajskim) Ewangelii Mateusza zarówno kompletny jak i we fragmentach? Zarówno datowanie manuskryptu jak i sam aramejski z jakiego pochodzi okresu? Cieszę się że Pan jako aktywny członek Organizacji Świadków Jehowy miał jeszcze czas oprócz świeckiej pracy,czasu z rodziną i głoszenia nauk Świadków Jehowy miał jeszcze czas nauczyć się języka hebrajskiego. To się chwali. Serdecznie pozdrawiam. [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • P. Michale! Nie odpowiedziałem Panu na to pytanie, bo nie badałem tego tematu. Zachęcam jednak Pana, aby poszukał w Internecie emaila do kogoś z pracowników uniwersyteckich, który zna aramejski i zasięgnąć u niego opinii. Pozdrawiam!
    • ~Michał6 lat temu
    • No i ostatnie pytanie. Którą wersję grecką Ewangelii Mateusza najbardziej przypomina ta najstarsza hebrajska i aramejska? Czy tekst bizantyjski, aleksandryjski czy textus receptus najbardziej jest podobny do hebrajskiej i aramejskiej wersji Ewangelii Mateusza? To pytanie jest ważne aby ustalić która wersja grecka manuskryptów Ewangelii Mateusza jest tą najstarszą gdy porówna się ją z najstarszymi manuskryptami hebrajskimi i aramejskimi tej Ewangelii. Czy słowo Piotr to Kefa-(Skała) czy Kefas-(Kamień) występuje w hebrajskiej i aramejskiej wersji tej Ewangelii?  [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • P. Michale! Niełatwo jest odpowiedzieć na to pytanie. Być może po przeczytaniu książki Howarda nasunie się Panu jakiś wniosek. PIOTR. Jeśli chodzi o EMSZT, to konsekwentnie występuje w niej transliteracja gr. imienia Peṭros (פְיֶיטְ"רוֹס). W Mt 16:18 nie pojawia się osobiste imię Peṭros. Imię כיפה "Kefa(h)" pojawia się zaś w hebr. EM-Jean du Tillet (1555). Hebrajskie imię „Symeon” (pol. Szymon) pochodzi od hebr. rdzenia „słyszeć; słuchać”, greckie imię "Petros" (pol. Piotr) odpowiada semickiemu imieniu „Kefas”, które być może jest spokrewnione z hebr. słowem kefím („skały”), użytym w Hi 30:6; Jer 4:29.
    • ~Michał6 lat temu
    • Dziękuję serdecznie za przedstawienie swojego stanowiska w kwestii greckiej i hebrajskiej Ewangelii Mateusza. Mam jednak pytanie z którego wieku n.e pochodzi najstarszy tekst aramejski Ewangelii Mateusza? Zarówno datowanie manuskryptu jak i sam aramejski z jakiego pochodzi okresu? Minęła już połowa listopada 2017 roku więc kiedy można zamówić wersje książkowa i PDF w Pana tłumaczeniu? Podobnie jak Pani Magda interesuje mnie Mat 5,27-32 i Mat 19,1-12 i czy jest tam słowo nierząd czy cudzołóstwo? To samo w najstarszej aramejskiej wersji tej Ewangelii mnie interesuje. Podobnie najstarsza istniejąca wersja grecka tych właśnie wersetów.  [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • Najstarszym KOMPLETNYM tekstem hebr. Ew.Mt. jest ten zawarty w dziele Szem-Toba. Istnieją teksty starsze, ale są one fragmentaryczne (Księga Nestora datowana między VI a IX w., Milchamot ha-Szem Jakoba ben Reubena - 1170, Sefer Josef Hamekane - dzieło rabina Jozefa ben Nathan - XIII w., Nizzahon Vetus - druga połowa XIII w.). Mt 5:27,28 i Mt 19:9 - hebr. ניאף no’éf - "cudzołóstwo". No’éf również występuje w Dekalogu (Wj 20:14). Można je też przetłumaczyć „niewierność małżeńska” lub "zdrada małżeńska" i nie jest on tak pojemny, jak obecny w gr. EM termin πορνεία (porneia), czyli „rozpusta”. Odpowiednikiem dla porneia jest inny hebr. termin. Np. w Mt 1:5 (EMSZT) Rahab została określona słowem ha-zonáh, co można przetłumaczyć jako "nierządnica" lub "rozpustnica". Kwestię rozwodu zwięźle komentuje prof. Howard (Hebrew Gospel of Matthew, s. 213) https://onedrive.live.com/redir?resid=8966EC987E9F4 C92!22886&authkey=!AHJJocxRvB1-Drc&ithint=file%2cpdf Trudno powiedzieć kiedy ukaże się mój polski przekład EMSZT. Jeszcze nie zakończyłem pracy. Jeśli prześlę tekst do jakiegoś wydawnictwa, zapewne stosowna informacja o jego ukazaniu się pojawi się na stronie bibliepolskie.pl
    • ~Michał6 lat temu
    • Skoro w czasach Jezusa nie używano już języka hebrajskiego a jedynie aramejskiego,greki i w mniejszym stopniu łaciny to po co niby napisano Ewangelię Mateusza w języku hebrajskim? Uczeni są zgodni że Żydzi w czasach Jezusa nie używali już języka hebrajskiego. Poza tym Ewangelia Mateusza nie posiada cech przekładu i wygląda na dzieło od razu napisane po grecku. Grecki tak bardzo różni się od języków semickich, że w przypadku przekładów pozostają zauważalne ślady. Wszystko wskazuje na to że została ona napisana przez aramejskojęzycznego Żyda z Izraela z I wieku za pośrednictwem greckojęzycznego tłumacza który pisał tą Ewangelię od razu po grecku lub sam apostoł Mateusz znał dobrze grekę bo był poborcą podatków. Podejrzewam też że została napisana dle hellenistycznych-(greckojęzycznych) Żydów z diaspory. Jeśli jednak faktycznie jej hebrajszczyzna pochodzi z pierwszych IV wieków n.e ( jak twierdzi George Howard) to uważam że albo sam rabin Szem Tob wprowadził do niej drobne zmiany aby usunąć Boskość Jezusa albo powstała ona w środowisku heretyckiego odłamu judeochrześcijan czyli unitariańskich ebionitów z II/III wieku n.e. Czy poruszy Pan w przypisach problem aktualności Prawa Mojżeszowego z Mat 5,17-20,kwestię rozwodu i powtórnego małżeństwa z Mat 5,27-32;Mat 19,1-12;kwestię prymatu Piotrowego z Mat 16,13-23 i kwestię archeologiczno-teologiczną Katedry Mojżesza (w opozycji do Tory Ustnej),jej znaczenia i miejsca w synagogach I wieku n.e z Mat 23,1-5. Czym była owa Katedra Mojżesza? Wiem że hebrajski tekst Mat 23,1-5 różni się od wersji greckiej i sugeruje że co ON-(Mojżesz) z Katedry wam mówi słuchajcie bo w wersji greckiej sugeruje słuchanie nauk rabinów co kłóci się z Mat 15,1-20. Katedra Mojżesza była miejscem z którego wolno było czytać wyłącznie aramejski tekst Tanach-(ST) a komentarze teologiczno-praktyczne z Tory Ustnej lub własne dopiero po zejściu z Katedry. Kiedy powstała najstarsza wersja aramejska Ewangelii Mateusza i z którego wieku pochodzi ten aramejski? [Odpowiedz]
    • [~BP] Z przyczyn technicznych, komentarz zaakceptowany dopiero w piątek 10 listopada.
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • Szanowny Panie Michale! Doceniam Pana zainteresowanie problematyką korzeni lingwistycznych Ewangelii Mateusza. Porusza Pan bardzo szerokie zagadnienia, dlatego mam dyskomfort, aby odnieść się tutaj do Pana pytań, gdzie panuje rygor 2000 znaków. Niektóre Pana poglądy bazują na błędnych założeniach, a niektóre mają charakter spekulacyjny (przy całym szacunku dla Pana inteligencji, wiedzy i godności osobistej). Mt 5:17-20 nie komentuję. Pozostawiam tutaj czytelnikom zupełną swobodę co do egzegezy (jestem tłumaczem, a nie egzegetą). Kwestii rozwodu także nie komentuję. Zachodzą pewne różnice między EMSZT a gr. Ew.Mt., więc czytelnicy mogą swobodnie wyciągać własne wnioski. Co do Mt 16:18-19, wersety te są opatrzone przypisem pod tekstem polskim i hebrajskim. Mają charakter lingwistyczny i nie wdaję się tutaj w kwestie teologiczne. Kwestia Mt 23:2 jest ciekawa. Tekst oddaję "dwuznacznie" (Wszystko więc, co mówi|ą|* wam), ale nie dlatego, że odnośny hebrajski zaimek jest dwuznaczny, lecz w poszczególnych rkp EMSZT mamy dwa różne warianty. W mss BML i C mamy wariant jō’mar („mówi”), tj. Mojżesz, natomiast w 6 innych mss EMSZT występuje wariant jō’merû („mówią”). Fragmentaryczny ms H nie zawiera tego wersetu. Z wariantem większościowym koresponduje zaimek „ich” w 23:3b. Warto odnotować, że w starołacińskim ms ff2 (V wiek) pojawia się wariant dixerit („mówi”).
    • ~Michał6 lat temu
    • Prosiłbym autora tego tłumaczenia aby odniósł się również i do tego artykułu. http://www.piotrandryszczak.pl/jan_lew_legenda_o_ewangelii_mateusza_w_jezyku_hebrajskim.html [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • Jeśli wnioski prof. Howarda okażą się słuszne, to teza o hebrajskim pierwopisie gr. EM znajdzie kolejne wsparcie w EMSZT, obok świadectwa Papiasza, Ireneusza, Orygenesa, Panteniusza, Euzebiusza, Efrema, Epifaniusza, Grzegorza z Nazjanzu, Hieronima i Iszodada z Syrii. Prof. Howard nigdy i nigdzie nie twierdził, że „ta Ewangelia pochodzi z pierwszych wieków naszej ery”. Jeśli twierdził, proszę wskazać miejsce. Howard pisał, że „ten typ jakim jest EMSZT”, a nie „EMSZT”, pochodzi ‘gdzieś z okresu pierwszych czterech stuleci’. Wielu krytyków Howarda źle rozumie jego poglądy lub nie do końca poprawnie je rozumie, czego przykładem jest William L. Petersen („A Response to William L. Petersen’s Review of Hebrew Gospel of Matthew”, A Journal of Biblical Textual Criticism, Vol. 4, 1999, http://rosetta.reltech.org/TC/vol04/Howard1999.html). Mariola Fortuna napisała: „G. Howard nie wyjaśnia jednak dokładniej okoliczności ani czasu napisania hebr. Mt.” („Hebrajska Ewangelia św. Mateusza ze średniowiecznego traktatu żydowskiego”, Ruch Biblijny i Liturgiczny, Rok XLII, Warszawa, Nr 4/1989, s. 249 [241-249]). Dokładne badania komparatystyczne prof. Howarda odsłoniły, że wiele wariantów w tej Ewangelii - NIE CAŁY TEKST - musiało powstać gdzieś w obrębie pierwszych czterech stuleci. Proszę pamiętać, P. Michale, że badania komparatystyczne z natury rzeczy nie mogą nas doprowadzić do niepodważalnych wniosków. Nie oznacza to jednak, że można najzwyczajniej w świecie przejść obok konkluzji z badań Howarda.
    • ~Michał6 lat temu
    • Chciałbym aby autor tłumaczenia tej Ewangelii czyli Pan Grzegorz Kaszyński odniósł się do argumentów z tego artykułu. http://www.piotrandryszczak.pl/jan_lew_czy_szem_tob_widzial_imie_boze_w_ewangelii_mateusza.html Kiedy można będzie kupić to dzieło bo zbliża się już listopad 2017 a tłumaczenia wciąż nie można kupić? :(  [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • Z artykułem P. Jana Lewandowskiego zetknąłem się w 2005 roku. Odnotowuję go w jednym z przypisów w moim Dodatku Analitycznym. Lewandowski skłania się do wniosku, że „o wiele bardziej prawdopodobne” jest, iż rabin Szem-Tob nie wprowadził żadnych zmian do EMSZT w zakresie imienia Bożego. Pogląd ten bazuje na założeniu, że ów żydowski kopista wykonał swe zadanie rzetelnie, podobnie jak żyjący kilka wieków przed nim masoreci. Takie założenie stwarza poważne problemy. Otóż milcząco zakłada się, że to sam Mateusz użył terminu ha-Šēm (lub "h) w hebrajskim oryginale swej Ewangelii, czego nie potwierdza świadectwo historyczne. Według przeciwników tego wariantu oznaczałoby to, że Mateusz jako chrześcijański pisarz biblijny padł ofiarą bezpodstawnego zakazu posługiwania się imieniem Bożym. W przeciwnym razie motyw użycia przez Mateusza namiastki imienia Bożego w postaci "h byłby niejasny, a nawet nieracjonalny. Najgorszą stroną tego wariantu jest to, że wiedzie do wniosku, iż Mateusz nie mógł napisać swej Ewangelii w natchnieniu od Boga. Jeśli bowiem Autorem całej Biblii jest Bóg, to czy pobudziłby On najpierw proroka Izajasza do spisania słów, w których występuje Jego osobiste imię w postaci tetragramu JHWH, a kilka stuleci później pobudziłby Mateusza do wprowadzenia substytutu swego Imienia (por. Iz 40:3 z Mt 3:3)? Zdrowy rozsądek każe w coś takiego zwątpić. Zwolennicy tego wariantu powinni pochylić się nad pytaniem: Czy i jak możliwy byłby proces: tetragram JHWH w ST → abrewiant ha-Šēm w EM → termin Kýrios (nie Honoma [=Imię]), który występuje w najstarszych dostępnych gr. mss Ew.Mt. z IV wieku. A zatem omawiany wariant pociąga za sobą akceptację dość dużej ewolucji w procesie transmisji tekstu od Księgi Izajasza do Ewangelii według Mateusza, dlatego jest wysoce kontrowersyjny od strony wniosków, do których prowadzi. Na s. 2 Autor błędnie podaje, że termin „Szem” występuje w Mt 2:15 (SzTb). Tutaj nie sposób szerzej odnieść się tego artykułu.
    • ~szurak6 lat temu
    • Dzień dobry, ja chciałbym się zapytać jak wygląda sprawa z imieniem Jezusa. Bardzo mała ilość przekładów (jeśli nie żaden), tłumaczy imię Chrystusa na "Yeshu", natomiast bardzo chętnie tłumacze zostają przy "Yeshua", bądź "Yehoshua". Dlaczego Pan Kaszyński zdecydował się na na właśnie taką formę imienia? Czy wiemy cokolwiek o dźwięczności "ע" (ayin) w tamtym czasie? Czy forma "Yeshu" nie ma negatywnego wydźwięku? Serdecznie pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedz.  [Odpowiedz]
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • W polskim przekładzie EMSZT występuje forma "Jeszu", ponieważ taka właśnie mamy w hebrajskim tekście. Tylko w 2 miejscach EMSZT pojawia się ono w formie Ješúa‘ (Jeszua) (1:21) i Ješúa‘ (Jeszua) (1:25). .
    • ~Magda6 lat temu
    • Chcialabym kupic elekroniczna wersje Ewangelii Mateusza tlumaczona z dzieła Szem-Toba. Kiedy bedzie to mozliwe, czy moglabym liczyc na emaila? W szczegölnosci interesuje mnie tlumaczenie rozdzialu 5, werset 32. Bo napotkalam na rözniace sie tlumaczenia tego wersu, interesuje mnie jak to ujal Szem Tob. [Odpowiedz]
    • [~BP] Proszę o e-mail to przekażę autorowi przekładu. E-mail proszę podać tu w komentarzu (ja go tylko będę widział i nie pojawi się na stronie) lub przez którąś z opcji w "Kontakt" w menu strony.
      • ~Grzegorz Kaszyński6 lat temu
      • Pani Magdo! Mogę przesłać skan strony z interesującym Panią tekstem. Proszę podać adres emailowy.
    • ~Marek6 lat temu
    • Witam! Czy to wydanie już ukazało się drukiem i można je gdzieś kupić? [Odpowiedz]
    • [~BP] Pozycja wciąż nie ukazała się
    • ~John Belushi7 lat temu
    • warte podlinkowania: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ewangelia_Mateusza_z_dzie%C5%82a_Szem_Toba [Odpowiedz]
    • [~BP] Dodałem podany link
    • ~pawel7 lat temu
    • Miło slyszeć że powstał taki przekład oraz ze przywrócono Imię Boże w tej wersji. Jak dotychczas ludzie malo douczeni kwestionowali to co ŚJ juz dawno zbadali i o czym sie przekonali odnośnie przywrocenia tego Imienia [Odpowiedz]
    • ~Marcin7 lat temu
    • Witam. Jaki jest stan na dzisiaj wydania, kiedy można się spodziewać. I czy można otrzymać ją w formie cyfrowej. Proszę o link. [Odpowiedz]
    • [~BP] Na razie cisza. Na wersję cyfrową wg mnie, na razie nie ma co liczyć.
    • ~maki8 lat temu
    • Czy zna Pan przekład A. Ożóg? [Odpowiedz]
    • [~BP] Tak, znam i jest na stronie ;-) U góry w polu wyszukiwania proszę wyszukać np.: Ożóg.
    • ~Marek8 lat temu
    • Czy można już gdzieś kupić ten przekład? W księgarniach raczej nigdzie nie widzę, wydawcy również na zdjęciu nie podano... [Odpowiedz]
    • [~BP] To jest wciąż zapowiedź. Poprosiłem autora przekładu o przekazanie aktualnego stanu prac nad wydaniem.
      • ~Grzegorz Kaszyński8 lat temu
      • Praca nad EMSZT jest w zaawansowanym toku. Sam przekład tej Ewangelii jest ukończony. Tkwię w opracowywaniu kilkunastu Dodatków, zwłaszcza Dodatku 1 (o imieniu Bożym). Myślę, że w 2016 zakończę pracę i zacznę szukać Wydawnictwa.
      • ~Michał 7 lat temu
      • Kiedy będzie dostępne do kupienia? Gdzie można kupić to dziełko-(jeśli jest już dostępne) w Warszawie-(jaka księgarnia?) albo gdzie można zamówić przez internet i ile ono kosztuje? Czy zawiera ono w całości średniowieczne rabinackie polemiczne komentarze-( to jest czy treść zawiera XIV-wieczny polemiczny traktat religijny Kamień Wypróbowany-’Éwen Bóhan) z chrześcijanami? Czy tłumaczem tego dzieła jest antytrinitarysta-(arianin,unitarianin) czy zwolennik trójjedynego Boga? Czy istnieją na świecie starsze wersje hebrajskiego lub aramejskiego tekstu tej Ewangelii-(choćby we fragmentach) a jeśli tak to czy jest porównywana z nimi w tym tłumaczeniu? Czy konfrontowano ją z syryjskim tekstem Peszitty i znajdującej się w niej Ewangelii Mateusza?
      • [~BP] Poniżej zamieszczam odpowiedź p. Grzegorza Kaszyńskiego. Pomijam tylko parę osobistych wstawek.
      • ~Grzegorz Kaszyński7 lat temu
      • Drogi P. Michale! Dziękuję za zainteresowanie EMSZT. Ponieważ nie ukończyłem pracy nad Dodatkami, nie rozglądam się jeszcze za Wydawnictwem, które zainteresowałoby się jego publikacją [...]. Wersja elektroniczna wejdzie w grę, ale jakiś czas po ukazaniu się wersji papierowej. [...]

        EMSZT to aktualnie najstarszy kompletny tekst Ew. Mateusza w języku hebrajskim. Chociaż został przepisany w XIV wieku, to nie ulega wątpliwości, że wiele jego wariantów (nie cały tekst) ma bardzo wczesne korzenie, tzn. mogą pochodzić one gdzieś z pierwszych czterech wieków n.e. i w tym punkcie podzielam wniosek prof. G. Howarda, gdyż wynika on z dobrze przeprowadzonej komparytystyki starożytnych tekstów.

        Polskie wydanie EMSZT obejmuje przekład całej hebrajskiej Ew. Mateusza wcielonej przez Szem-Toba do swego dzieła. Co do 58 komentarzy Szem-Toba, które przeplatają się w jej tekście, nie zostały one wprowadzone do tekstu głównego ani do przypisów. Natomiast krótkie wstawki eksplanacyjne Szem-Toba, które zawarte są w ang. przekładzie Howarda, postanowiłem wszystkie przenieść do przypisów, aby żaden czytelnik nie odniósł wrażenia, że mają one coś wspólnego z hebrajskim tekstem Ew. Mateusza, który przepisał rabin Szem-Tob lub oryginalnymi słowami ewangelisty Mateusza. To są ewidentne glosy. W Przedmowie, w jednym z przypisów, niedawno dopisałem:

        * Hebrajski tekst i angielski przekład wszystkich tych 58 komentarzy podaje Christoph OCHS, Matthaeus Adversus Christianos: The Use of the Gospel of Matthew in Jewish Polemics Against the Divinity of Jesus, Mohr Siebeck, Tübingen 2013, s. 219-254 [209-256], https://books.google.pl/books?id=GZf9qF647lAC 27-11-2016. Najkrócej mówiąc, jego komentarze to argumenty przeciwko tezie, że Jezus jest Bogiem. Często odwołują się one do zdrowej logiki. Trzeba jednak przyznać, że tymi samymi lub podobnymi argumentami operują wszyscy ci, którzy rozumieją fałszywość doktryny Trójcy. Szem-Tob atakuje również mesjański status Jezusa, ale w tej kwestii jego argumenty nie są ani mocne, ani przekonujące. Właściwie NIE MA w nich takich zarzutów co do tekstu Ewangelii Mateusza, które zasadnie podważałyby jej wiarogodność. Atakowane są przez niego jedynie terminy, które tak naprawdę mają drugorzędne znaczenie w dyskusji czy Jezus był/nie był Mesjaszem (np. słowo „Efrata” w Mt 2:6).
        Jestem tłumaczem, który nie jest zainteresowany by za pośrednictwem tego tekstu promować własną teologię. W centrum mojego zainteresowania jest to, co jest podstawowym obowiązkiem każdego tłumacza: jak najlepiej przetłumaczyć tekst. Jeżeli jakieś miejsca w tej Ewangelii są zgodne lub niezgodne z czyjąś osobistą teologią, nie jest to wina mojej teologii, lecz „wina” hebrajskiego tekstu. Dużo ważniejsze jest inne podejście: zastanawiając się nad pewnymi miejscami w tekście tej Ewangelii, należałoby raczej brać pod uwagę teologię rabina Szem-Toba.

        Oczywiście pewnymi wnioskami teologicznymi dzielę się z czytelnikami w Dodatkach. Jeżeli po zapoznaniu się z nimi czytelnicy nie będę podzielać pewnych opinii, ja nie będę im odbierał prawa do własnego zdania i własnej interpretacji. Moja rola jako tłumacza kończy się na samym tłumaczeniu. Egzegeza w zasadzie należy już do czytelników.

        Warianty tekstu z syryjskiej Peszitty są odnotowane tylko w nielicznych przypisach, które mogą zainteresować badaczy Biblii. Nie dokonałem przeglądu Peszitty, ponieważ nie znam języka syryjskiego. Pewnymi spostrzeżeniami komparytystycznymi dzieli się natomiast prof. Howard w swej książce Hebrew Gospel of Matthew (s. 194-196). Konkluduje on swoją analizę następująco: „A zatem wiele zbieżnych wariantów w tekście Szem-Toba i rękopisach starosyryjskich mocno sugeruje ich wzajemny związek, przy czym ich korzenie sięgają pierwszych stuleci naszej ery”.

        Przy okazji, mogę zapewnić przyszłych czytelników, że analizowanie tekstu EMSZT nie powinno nudzić miłośników Biblii, ponieważ istnieje dużo różnic między tą hebrajską Ewangelią a kanoniczną, grecką Ewangelią Mateusza. Największą istotną różnicą jest oczywiście tekst Mt 28:19.
      • ~John Belushi7 lat temu
      • 28:19 od Szem Toba to: "Idzcie" - faktycznie bardzo krótki tekst pomijający całą istotę chrześcijaństwa.