LIST APOSTOŁA PAWŁA DO GALACJAN
ROZDZIAŁ 1.
I. Pozdrowienie Galacjan 1-5. II. Powody napisania tego listu 6-10. III. Apostoł dowodzi, że powołany jest bez udziału innych apostołów 11-17. IV. i że działa niezależnie od ludzi 18-24.
1. Paweł apostoł (nie od ludzi, ani przez człowieka, ale przez Jezusa Chrystusa i Boga Ojca, który Go wzbudził z martwych),
2. I wszyscy bracia, którzy są ze mną, do zborów Galackich.
3. Łaska wam i pokój od Boga Ojca i Pana naszego Jezusa Chrystusa,
4. Który wydał samego siebie za nasze grzechy, aby nas wyrwać z obecnego wieku złego według woli Boga i Ojca naszego,
5. Jemu chwała na wieki wieków. Amen.
II. 6. Dziwię się, że tak prędko przechodzicie od tego, który was powołał przez łaskę Chrystusową, do innej Ewangelii;
7. Która nie jest inną, są tylko jacyś ludzie, którzy was niepokoją i chcą przekręcić Ewangelię Chrystusa.
8. Ale jeśli nawet my, albo anioł z nieba głosiłby wam Ewangelię niezgodną z tą, którą my wam głosiliśmy, niech będzie przeklęty.
9. Jak przedtem powiedziałem, tak i teraz ponownie mówię: Jeśli wam ktoś głosi Ewangelię niezgodną z tą, którą przyjęliście, niech będzie przeklęty.
10. Albowiem, czy teraz ludzi chcę pozyskać, czy Boga? Albo czy ludziom staram się podobać? Bo gdybym jeszcze ludziom chciał się podobać, nie byłbym sługą Chrystusa.
III. 11. A oznajmuję wam, bracia, że Ewangelia zwiastowana przeze mnie nie jest według człowieka;
12. Albowiem ja ani jej nie wziąłem od człowieka, ani się jej nie nauczyłem, ale mam ją przez objawienie Jezusa Chrystusa.
13. Bo słyszeliście o moim wcześniejszym postępowaniu w judaizmie, że niezmiernie prześladowałem Kościół Boży i burzyłem go;
14. I przewyższałem w judaizmie wielu rówieśników z mojego pokolenia, będąc nader gorliwym miłośnikiem moich ojczystych ustaw.
15. Ale gdy upodobało się Bogu, który mię odłączył już w łonie mojej matki, i powołał przez swoją łaskę,
16. Objawić we mnie swojego Syna, abym Go opowiadał między poganami, natychmiast nie radząc się ciała i krwi;
17. I nie udając się też do Jerozolimy do apostołów, którzy byli przede mną, poszedłem do Arabii, i wróciłem ponownie do Damaszku.
IV. 18. Potem, po trzech latach poszedłem do Jerozolimy, żeby poznać się z Piotrem; i mieszkałem u niego piętnaście dni.
19. A innego z apostołów nie widziałem oprócz Jakuba, brata Pana.
20. A co wam piszę, oto oświadczam przed Bogiem, że nie kłamię.
21. Potem poszedłem w okolice Syrii i Cylicji;
22. A nie byłem znany osobiście zborom Chrystusowym w Judei;
23. Lecz oni tylko słyszeli: Ten, który nas wcześniej prześladował, teraz opowiada wiarę, którą przedtem burzył.
24. I chwalili Boga za mnie.
ROZDZIAŁ 2.
I. Paweł wykazuje, że został powołany na apostoła pogan 1-10. II. Mówi o wydarzeniu z apostołem Piotrem w Antiochii 11-15. III. Usprawiedliwienie z wiary w Jezusa Chrystusa 16-21.
1. Potem, po czternastu latach udałem się ponownie do Jerozolimy z Barnabą, biorąc ze sobą i Tytusa.
2. Udałem się tam natomiast według objawienia, i przedstawiłem im, a szczególniej zacniejszym, Ewangelię, którą zwiastuję między poganami, żeby czasem nie okazało się, że biegnę lub biegłem daremnie.
3. Ale nawet Tytusa, który był ze mną, będąc Grekiem, nie zmuszono do obrzezania się,
4. Z powodu wprowadzenia fałszywych braci, którzy wkradli się dla szpiegowania naszej wolności, którą mamy w Chrystusie Jezusie, aby nas podbić w niewolę;
5. Którym ani na chwilę nie ustąpiliśmy i nie poddaliśmy się, aby prawda Ewangelii przetrwała ze względu na was.
6. A ci, którzy zdawali się być kimś (jakimi niegdyś byli, nic mnie to nie obchodzi; Bóg nie patrzy na osobę człowieka) — ci, którzy zdawali się być kimś, nic mi nie dodali.
7. Przeciwnie, widząc, że jest mi powierzona Ewangelia między nieobrzezanymi, jak Piotrowi między obrzezanymi,
8. (Albowiem Ten, który był skuteczny przez Piotra w apostolstwie między obrzezanymi, skuteczny był i przeze mnie między poganami),
9. I gdy poznali daną mi łaskę, Jakub i Kefas, i Jan, uważani za filary, podali mnie i Barnabie prawicę wspólnoty, abyśmy szli między pogan, a oni między obrzezanych;
10. Tylko żebyśmy pamiętali o ubogich, co też gorliwie starałem się wykonać.
II. 11. A gdy przyszedł Piotr do Antiochii, wystąpiłem przeciwko niemu otwarcie, gdyż był winny.
12. Albowiem zanim przyszli niektórzy od Jakuba, jadał razem z poganami; a gdy przyszli, usuwał się i odłączał się z obawy przed obrzezanymi.
13. A razem z nim obłudnie postępowali i inni Żydzi, tak że i Barnaba uwiedziony został ich obłudą.
14. Ale gdy zobaczyłem, że nie chodzą prosto w prawdzie Ewangelii, powiedziałem Piotrowi wobec wszystkich: Jeżeli ty, będąc Żydem, żyjesz po pogańsku, a nie po żydowsku, dlaczego przymuszasz pogan żyć po żydowsku?
15. My jesteśmy z natury Żydami, a nie grzesznikami z pogan.
III. 16. Wiedząc, że nie bywa usprawiedliwiony człowiek z czynów Prawa, ale tylko przez wiarę w Jezusa Chrystusa, i my uwierzyliśmy w Jezusa Chrystusa, abyśmy byli usprawiedliwieni z wiary w Chrystusa, a nie z czynów Prawa, dlatego że nie będzie usprawiedliwione z czynów Prawa żadne ciało.
17. A jeśli, szukając usprawiedliwienia w Chrystusie, sami okazaliśmy się grzesznikami, to czy Chrystus jest sługą grzechu? Bynajmniej.
18. Albowiem jeśli to, co zburzyłem, ponownie buduję, to samego siebie czynię przestępcą.
19. Bo ja przez Prawo, umarłem Prawu, abym żył Bogu.
20. Z Chrystusem jestem ukrzyżowany, a żyję już nie ja, lecz żyje we mnie Chrystus; a to, że teraz żyję w ciele, żyję w wierze Syna Bożego, który mnie umiłował i wydał samego siebie za mnie.
21. Nie odrzucam łaski Bożej; bo jeśli przez Prawo jest sprawiedliwość, wtedy Chrystus umarł na próżno.
ROZDZIAŁ 3.
I. Dowody usprawiedliwienia z wiary na przykładzie Galacjan 1-5. II. na przykładzie Abrahama 6-14. III. na przykładzie stosunku Prawa do obietnicy 15-29.
1. O bezrozumni Galacjanie! Kto was omamił, abyście nie byli posłuszni prawdzie, wam, którym przed oczyma Jezus Chrystus wcześniej był opisany, jako ukrzyżowany pośród was?
2. Tego tylko chciałbym się od was dowiedzieć: Czy z czynów Prawa wzięliście Ducha, czy ze słuchania z wiarą?
3. Czy tak bezrozumni jesteście? Rozpoczęliście duchem, teraz ciałem chcecie zakończyć?
4. Czy tak wiele wycierpieliście na próżno? Jeśli rzeczywiście – to na próżno!
5. Ten więc, który daje wam Ducha i czyni cuda między wami, czy z czynów Prawa to czyni, czy ze słuchania z wiarą?
II. 6. Tak jak Abraham uwierzył Bogu, i zostało mu to poczytane za sprawiedliwość.
7. Wiedzcie więc, że ci, którzy są z wiary, ci są synami Abrahama.
8. A Pismo przewidziało, że Bóg z wiary usprawiedliwia pogan, wcześniej ogłosiło tą radosną nowinę Abrahamowi: W tobie błogosławione będą wszystkie narody.
9. A tak ci, którzy są z wiary, dostępują błogosławieństwa z wierzącym Abrahamem.
10. Bo wszyscy, którzy są z czynów Prawa, są pod przekleństwem; bo napisano: Przeklęty każdy, kto nie trwa we wszystkim, co napisano w księdze Prawa, aby to czynił.
11. Natomiast to, że przez Prawo nikt nie jest usprawiedliwiony przed Bogiem, jest rzeczą jawną; bo: Sprawiedliwy będzie żyć z wiary.
12. Ale Prawo nie jest z wiary, lecz: Kto by je wypełnił, będzie żyć przez nie.
13. Chrystus odkupił nas z przekleństwa Prawa, stając się za nas przekleństwem (albowiem napisano: Przeklęty każdy, który wisi na drzewie),
14. Aby błogosławieństwo Abrahama stało się w Chrystusie Jezusie udziałem pogan, abyśmy obietnicę Ducha wzięli przez wiarę.
III. 15. Bracia! Po ludzku mówię: Przecież i potwierdzonego testamentu człowieka nikt nie obala i do niego nic się nie dodaje.
16. Abrahamowi natomiast uczynione są obietnice i jego nasieniu. Nie mówi: I nasieniom, jako o wielu, ale jako o jednym: I twojemu nasieniu – którym jest Chrystus.
17. To więc mówię, że testamentu potwierdzonego przedtem przez Boga wobec Chrystusa, Prawo, które nastało po czterystu trzydziestu latach, nie znosi, aby obietnica miała być unieważniona.
18. Albowiem jeśli z Prawa jest dziedzictwo, to już nie z obietnicy; lecz Abrahamowi darował je Bóg przez obietnicę.
19. Czym więc jest Prawo? Z powodu przestępstwa zostało dodane do czasu przyjścia nasienia, dla którego stała się obietnica, sporządzone przez aniołów ręką pośrednika.
20. Lecz pośrednik nie jest jeden, ale Bóg jest jeden.
21. A zatem, czy Prawo jest przeciwne obietnicom Bożym? Bynajmniej. Gdyby bowiem dane było Prawo, które mogłoby ożywiać, prawdziwie z Prawa byłaby sprawiedliwość.
22. Ale Pismo zamknęło wszystko pod grzech, aby obietnica z wiary w Jezusa Chrystusa była dana wierzącym.
23. A przedtem, nim przyszła wiara, byliśmy strzeżeni pod Prawem, razem zamknięci aż do przyjścia wiary, która miała być objawiona.
24. Tak więc Prawo było naszym przewodnikiem do Chrystusa, abyśmy byli usprawiedliwieni z wiary.
25. Ale gdy przyszła wiara, już nie jesteśmy poddani przewodnikowi.
26. Albowiem wszyscy jesteście synami Bożymi w Chrystusie Jezusie przez wiarę.
27. Bo wszyscy, którzy jesteście ochrzczeni w Chrystusa, w Chrystusa jesteście obleczeni.
28. Nie ma Żyda ani Greka; nie ma niewolnika ani wolnego; nie ma mężczyzny ani niewiasty; albowiem wy wszyscy jednym jesteście w Chrystusie Jezusie.
29. A jeśli wy jesteście Chrystusa, wtedy jesteście nasieniem Abrahama, a według obietnicy dziedzicami.
ROZDZIAŁ 4.
I. Nie przez Prawo, ale przez wiarę stajemy się synami 1-7. II. Zdziwienie, że Galacjanie powrócili do niewoli Prawa 8-20. III. Na przykładzie synów Abrahama pokazuje, że nie są niewolnikami 21-31.
1. Mówię więc: Dopóki dziedzic jest małym dzieckiem, niczym nie różni się od niewolnika, chociaż jest panem wszystkiego;
2. Ale jest pod przewodnikami i zarządcami do czasu określonego przez ojca.
3. Tak też i my, gdy byliśmy małymi dziećmi, byliśmy poddani początkowym zasadom świata.
4. Lecz gdy przyszło wypełnienie czasu, posłał Bóg swojego Syna, który narodził się z niewiasty, i który był poddany Prawu,
5. Aby tych, którzy byli pod Prawem, wykupił, abyśmy dostąpili prawa usynowienia.
6. A ponieważ jesteście synami, dlatego Bóg posłał w wasze serca Ducha swojego Syna, wołającego: Abba, Ojcze!
7. A tak już nie jesteś niewolnikiem, lecz synem; a jeżeli synem, to i Bożym dziedzicem przez Chrystusa.
II. 8. Ale wówczas nie znając Boga, służyliście tym, którzy z natury nie są bogami.
9. A teraz gdy poznaliście Boga, a raczej poznani będąc przez Boga, czemu ponownie wracacie ku początkowym zasadom świata, słabym i nędznym, którym ponownie jak na początku chcecie oddać się w niewolę?
10. Zachowujecie dni i miesiące, i pory roku, i lata.
11. Boję się o was, czy nie na próżno trudziłem się dla was.
12. Bądźcie jak ja, gdyż i ja jestem jak wy. Bracia, proszę was, w niczym mnie nie skrzywdziliście,
13. Bo wiecie, że po raz pierwszy zwiastowałem wam Ewangelię z powodu słabości ciała;
14. A pokusy mojej, która była w moim ciele, nie zlekceważyliście, ani mnie nie odrzuciliście, ale przyjęliście mnie jak anioła Bożego, jak Chrystusa Jezusa.
15. Gdzie jest więc wasze błogosławieństwo! Albowiem daję wam świadectwo, że gdyby to było możliwe, wyłupilibyście swoje oczy i mi je oddali.
16. A tak, czy stałem się waszym nieprzyjacielem, mówiąc wam prawdę?
17. Pałają ku wam nie dobrą gorliwością, bo chcą was odłączyć, abyście wy ku nim pałali.
18. A dobrze jest zawsze pałać gorliwością w tym co dobre, a nie tylko wtedy, gdy jestem u was obecny.
19. Dzieci moje, które znowu z boleścią rodzę, dopóki Chrystus nie będzie ukształtowany w was!
20. Chciałbym teraz być u was i odmienić swój głos, ponieważ wątpię o was.
III. 21. Powiedzcie mi wy, którzy chcecie być pod Prawem, nie słyszycie, co mówi Prawo?
22. Albowiem napisano, że Abraham miał dwóch synów, jednego z niewolnicy, a drugiego z wolnej.
23. Lecz ten, który był z niewolnicy, urodził się według ciała, a który z wolnej, według obietnicy.
24. To ma znaczenie obrazowe; są to bowiem dwa przymierza; jedno z góry Synaj, które rodzi w niewolę; jest nim Hagar.
25. Albowiem Hagar jest to góra Synaj w Arabii, a odpowiada dzisiejszej Jerozolimie; bo jest w niewoli ze swoimi dziećmi.
26. Lecz Jerozolima, ta co jest w górze, jest wolna, ona jest matką nas wszystkich.
27. Albowiem napisano: Rozwesel się, niepłodna, ty która nie rodzisz; wydaj okrzyk i zawołaj, ty, która nie rodzisz w bólach; bo samotna o wiele więcej ma dzieci, niż ta, która ma męża.
28. My natomiast, bracia, jesteśmy dziećmi obietnicy na podobieństwo Izaaka.
29. Ale jak wówczas ten, który urodził się według ciała, prześladował tego, który był według ducha, tak i teraz.
30. Ale co mówi Pismo? Wyrzuć niewolnicę i jej syna; albowiem nie będzie dziedziczył syn niewolnicy z synem wolnej.
31. A tak, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, ale wolnej.
ROZDZIAŁ 5.
I. Wezwanie do stałości w wierze i chrześcijańskiej wolności 1-12. II. Napomnienie do używania wolności ku poświęceniu 13-26.
1. Stójcie więc w tej wolności, którą nas Chrystus uczynił wolnymi, a nie poddawajcie się ponownie pod jarzmo niewoli.
2. Oto ja, Paweł, mówię wam: Jeśli się obrzezujecie, Chrystus wam nic nie pomoże.
3. A oświadczam każdemu człowiekowi, który się obrzezuje, że powinien wypełnić całe Prawo.
4. Pozbawiliście się Chrystusa, wszyscy którzy przez Prawo uznajecie się za sprawiedliwych; wypadliście z łaski.
5. Albowiem my duchem, z wiary, oczekujemy nadziei sprawiedliwości.
6. Bo w Chrystusie Jezusie ani obrzezanie nic nie znaczy, ani nieobrzezanie, ale wiara działająca przez miłość.
7. Biegliście dobrze; kto wam przeszkodził, abyście nie byli posłuszni prawdzie?
8. Ta namowa nie jest od Tego, który was powołuje.
9. Trochę kwasu cały zaczyn zakwasza.
10. Ja natomiast ufam o was w Panu, że nie będziecie myśleć inaczej; a ten, który was niepokoi, zostanie osądzony, kimkolwiek on jest.
11. A ja, bracia, jeśli jeszcze zwiastuję obrzezanie, dlaczego jeszcze cierpię prześladowanie? Ustało przecież zgorszenie z krzyża.
12. Oby odcięli sobie ci, którzy was podburzają.
II. 13. Bo wy do wolności powołani jesteście, bracia; tylko pod zasłoną tej wolności nie dawajcie okazji ciału, ale w miłości służcie jedni drugim.
14. Albowiem całe Prawo wypełnia się w jednym słowie, w tym: Będziesz miłował swojego bliźniego, jak siebie samego.
15. Ale jeśli jedni drugich kąsacie i pożeracie, patrzcie, abyście jedni przez drugich nie byli strawieni.
16. A mówię: Duchem postępujcie, a pożądliwości ciała nie wykonacie.
17. Albowiem ciało pożąda przeciwko duchowi, a duch przeciwko ciału; a te są sobie przeciwne, abyście nie to, co chcecie, czynili.
18. A jeśli was Duch prowadzi, nie jesteście pod Prawem.
19. Natomiast jawne są czyny ciała, jak te: cudzołóstwo, nierząd, nieczystość, rozpusta,
20. Bałwochwalstwo, czary, nieprzyjaźń, kłótnie, zazdrość, gniewy, spory, poróżnienia, stronnictwa,
21. Nienawiść, zabójstwa, pijaństwo, obżarstwo i tym podobne, o których zapowiadam wam, jak i przedtem zapowiedziałem, że ci, którzy te rzeczy czynią, Królestwa Bożego nie odziedziczą.
22. Natomiast owocem ducha jest: Miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobrotliwość, wiara,
23. Łagodność, opanowanie. Przeciwko takim nie ma Prawa.
24. Ci natomiast, którzy są Chrystusa, ukrzyżowali swoje ciało z namiętnościami i pożądliwościami.
25. Jeśli duchem żyjemy, duchem też postępujmy.
26. Nie bądźmy chciwi próżnej chwały, jedni drugich prowokując, jedni drugich nienawidząc.
ROZDZIAŁ 6.
I. Napomnienie do pokory 1-5. II. do wdzięczności ku nauczycielom 6-10. III. Ostrzeżenie przed fałszywymi nauczycielami 11-18.
1. Bracia! Jeśli człowiek zostałby pochwycony w jakimś upadku, wy, jako duchowi, naprawiajcie takiego w duchu łagodności, bacząc na siebie samego, abyś i ty nie był kuszony.
2. Jedni drugich brzemiona noście, a tak wypełnicie Prawo Chrystusa.
3. Albowiem jeśli ktoś uważa, że jest czymś, będąc niczym, ten sam siebie zwodzi.
4. Ale każdy niech sam bada swoje czyny, a wtedy będzie miał chwałę jedynie w sobie samym, a nie w drugim,
5. Albowiem każdy swój własny ciężar poniesie.
II. 6. A ten, który jest nauczany w słowie, niech ma wspólnotę wszelkiego dobra z tym, który go naucza.
7. Nie mylcie się, Bóg nie da się z siebie naśmiewać; albowiem cokolwiek człowiek sieje, to też będzie żąć.
8. Bo kto sieje swojemu ciału, z ciała żąć będzie skażenie; ale kto sieje duchowi, z ducha żąć będzie życie wieczne.
9. A dobrze czyniąc nie słabnijmy; albowiem w swoim czasie żąć będziemy, nie znużeni.
10. Dlatego, dopóki mamy czas, dobrze czyńmy wszystkim, a najwięcej domownikom wiary.
III. 11. Patrzcie, jak długi list wam napisałem swoją ręką.
12. Ci wszyscy, którzy chcą podobać się według ciała, ci przymuszają was, abyście obrzezywali się tylko w tym celu, aby nie byli prześladowani z powodu krzyża Chrystusa.
13. Albowiem i ci, którzy się obrzezują, sami nie zachowują Prawa, ale chcą, abyście się obrzezywali, aby chlubić się z waszego ciała.
14. Co do mnie, nie daj tego Boże, abym miał się chlubić, chyba tylko z krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa, przez którego dla mnie świat jest ukrzyżowany, a ja dla świata.
15. Albowiem w Chrystusie Jezusie ani obrzezanie nic nie znaczy, ani nieobrzezanie, ale nowe stworzenie.
16. A tym, którzy będą według tego wzoru postępować, pokój i miłosierdzie, i nad Izraelem Bożym.
17. W końcu niech mi nikt nie zadaje trudu; albowiem ja piętna Pana Jezusa noszę na swoim ciele.
18. Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa niech będzie z duchem waszym, bracia. Amen.
List do Galacjan napisany z Efezu.